Εξωτερικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη διατροφική μας συμπεριφορά μελετώνται συχνά καθώς τέτοια ερεθίσματα μπορούν εύκολα να ελεγχθούν προκαλώντας ασυνείδητες αλλαγές. Μάλιστα, φαίνεται πως τέτοιοι παράγοντες είναι ικανοί να επηρεάζουν, ως ένα βαθμό, την πρόσληψη τροφής ανεξάρτητα από το είδος του γεύματος.
Η δημιουργία μία ευχάριστης ατμόσφαιρας, η τοποθεσία, ο αριθμός των ατόμων στην παρέα, ένα ελκυστικό πιάτο, η ταυτόχρονη κατανάλωση αλκοόλ, ένα μουσικό κομμάτι, φαίνεται πως είναι όλοι παράγοντες που επηρεάζουν. Πιο συγκεκριμένα, η μουσική επιδρά στην ποσότητα, την διάρκεια και τον ρυθμό κατανάλωσης του γεύματος καθώς επίσης και την αντίληψη της γεύσης και τελικά την συνολική ικανοποίηση που αντλείται από το γεύμα.
Ακόμη και σύντομη ασυνείδητη έκθεση σε κάποιο μουσικό ερέθισμα είναι δυνατό να επηρεάσει την απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών από τον εγκέφαλο και κατ’ επέκταση την διάθεση. Η επίδραση της μελωδίας προκαλεί αύξηση της πίεσης και εγρήγορση της αναπνοής σε βαθμό εξαρτημένο από τον ρυθμό του κομματιού αλλά ανεξάρτητο από τις μουσικές προτιμήσεις του ατόμου.
Σε γενικές γραμμές, η μουσική αργού ρυθμού μειώνει τον ρυθμό κατανάλωσης οδηγώντας τελικά σε μειωμένη ενεργειακή πρόσληψη ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί μία ευχάριστη και χαλαρωτική ατμόσφαιρα που κάνει το φαγητό να εκλαμβάνεται ως πιο απολαυστικό και νόστιμο. Αντιθέτως, ο έντονος και γρήγορος ρυθμός δημιουργεί αυξημένη πρόσληψη θερμίδων και μάλιστα συνδέεται με αύξηση του ενθουσιασμού που σχετίζεται με πιο ανθυγιεινές επιλογές. Σίγουρα δεν είναι τυχαίο που ένα κατάστημα με γρήγορο φαγητό παίζει δυνατά ροκ μουσική ενώ μία καφετέρια που σερβίρει πρωινό επιλέγει χαλαρωτική lounge μουσική.
Σε σχετική μελέτη, τα άτομα που συμμετείχαν δήλωσαν πως το γεύμα τους ήταν περισσότερο απολαυστικό παρουσία κλασσικής μουσικής συγκριτικά με την έλλειψη μουσικής. Μάλιστα, φαίνεται πως η απόλυτη έλλειψη μουσικής δημιουργεί αμηχανία μεταξύ των συνδαιτημόνων και ενισχύει όλους τους υπόλοιπους θορύβους, για παράδειγμα τον ήχο από τα σερβίτσια. Το αποτέλεσμα; οι συμμετέχοντες δήλωσαν πως απόλαυσαν το φαγητό τους λιγότερο!
Οφείλουμε να τονίσουμε ότι τα αποτελέσματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα σε μελέτες παρατήρησης της ενεργειακής πρόσληψης παρουσίας μουσική σε εργαστηριακό περιβάλλον. Σε κάθε περίπτωση όμως, η πιθανότητα ασυνείδητης επιρροής ερεθισμάτων όπως των ακουστικών δεν πρέπει να παραβλέπεται. Η δυνατότητα επηρεασμού της διάθεσης με κάτι τόσο απλό και φθηνό όπως η μουσική προσφέρει έναν εύκολο τρόπο ελέγχου και καθοδήγησης της διατροφικής συμπεριφορά. Πέρα από την χρήση της σε τεχνικές μάρκετινγκ, μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη ακόμη και σε κλινικό περιβάλλον. Χαλαρωτική μουσική είναι ικανή να αυξήσει την διάθεση, να μειώσει το άγχος, τον εκνευρισμό, το φόβο και τη κατάθλιψη σε ασθενείς με στόχο να αυξήσει την ενεργειακή τους πρόσληψη.
Bernardi, L., Porta, C., & Sleight, P. (2006). Cardiovascular, cerebrovascular, and respiratory changes induced by different types of music in musicians and non-musicians: the importance of silence. Heart (British Cardiac Society), 92(4), 445–452. doi:10.1136/hrt.2005.064600
Kaiser, D., Silberberger, S., Hilzendegen, C., & Stroebele-Benschop, N. (2016). The influence of music type and transmission mode on food intake and meal duration: An experimental study. Psychology of Music, 44(6), 1419–1430. doi:10.1177/0305735616636207
Karapetsa, A., Karapetsas, A., Bambou, M., Laskaraki, I. (2015). The role of music in eating behavior. Encephalos 52; 59- 63.
Mamalaki, E., Zachari, K., Karfopoulou, E., Zervas, E., & Yannakoulia, M. (2017). Presence of music while eating: Effects on energy intake, eating rate and appetite sensations. Physiology & Behavior, 168, 31–33. doi:10.1016/j.physbeh.2016.10.019
Novak, C., La Lopa, J., & Novak, R. (2010). Effects of Sound Pressure Levels and Sensitivity to Noise on Mood and Behavioral Intent in a Controlled Fine Dining Restaurant Environment Journal of Culinary Science & Technology, 8 (4), 191-218 DOI: 10.1080/15428052.2010.535756
Stroebele, N., & de Castro, J. M. (2006). Listening to music while eating is related to increases in people’s food intake and meal duration. Appetite, 47(3), 285–289. doi:10.1016/j.appet.2006.04.001
Ting, Y. 2015. The Research on the Impact of Background Music on Appetite of Customers in Restaurant. The Open Cybernetics & Systemics Journal, 9; 2994-2998.